Nguy cơ suy gan, thận do ngộ độc nấm tự nhiên
Một trường hợp điển hình ngộ độc nấm tự nhiên mà Bệnh viện Bạch Mai vừa tiếp nhận là bệnh nhân nam 37 tuổi (Tuyên Quang). Trước khi nhập viện Bạch Mai khoảng 9 ngày, bệnh nhân cùng ba người khác vào rừng hái nấm về nấu canh và súp. Hôm sau, ba người trong số họ xuất hiện các triệu chứng như đau bụng, hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn, nôn và tiêu chảy.
Riêng bệnh nhân này có thêm triệu chứng vàng da, vàng mắt và mệt mỏi nặng, vì vậy được chuyển đến Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) để điều trị.
Tại đây, bệnh nhân tỉnh nhưng nói lẫn lộn, có dấu hiệu của tình trạng tiền hôn mê gan, với da và củng mạc mắt vàng, ăn uống kém. Xét nghiệm cho thấy bệnh nhân bị suy gan nặng, suy thận và tổn thương nghiêm trọng. Sau 9 ngày, bệnh nhân đã sút khoảng 4-5kg.
Trường hợp thứ hai là bệnh nhân nữ 57 tuổi, đến từ Bắc Kạn. Vào ngày 11/3, bà hái một nắm nấm trắng trong rừng, mang về nấu canh ăn một mình. Sau khoảng 13 giờ, bệnh nhân xuất hiện triệu chứng nôn, đau bụng, tiêu chảy nhiều lần. Kết quả xét nghiệm tại Bệnh viện Bạch Mai cho thấy bệnh nhân bị viêm gan nặng, suy gan cấp, phải điều trị cấp cứu bằng thuốc giải độc và thay huyết tương.
Trước đó, vào ngày 6/3, Trung tâm Chống độc Bệnh viện Bạch Mai tiếp nhận hai vợ chồng ở Thanh Hóa bị ngộ độc nấm tự hái. Tuy nhiên, cả hai bệnh nhân đã không qua khỏi do suy đa tạng nặng.
TS. Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết: Các loại nấm tự nhiên rất khó nhận dạng bằng mắt thường, trừ mộc nhĩ. Ngay cả chuyên gia cũng có thể nhầm lẫn. Có hàng nghìn loại nấm, trong đó số nấm độc không quá nhiều nhưng rất dễ nhầm với nấm ăn được. Một số loại nấm dù trông đẹp mắt nhưng chứa chất độc như amatoxin, có thể gây tử vong nếu ăn phải.
Phòng tránh nguy cơ ngộ độc nấm
TS.Nguyễn Trung Nguyên cho biết nguyên nhân chính của các vụ ngộ độc này là do người dân hái nấm hoang dại không rõ nguồn gốc. Các loại nấm độc hiện nay được chia thành hai nhóm: nhóm nấm gây ngộ độc sớm và nhóm nấm gây ngộ độc muộn.
Nhóm nấm gây ngộ độc sớm có triệu chứng xuất hiện trong vòng 6 giờ sau khi ăn, thường có hình dạng không hấp dẫn hoặc màu sắc rực rỡ. Các triệu chứng bao gồm nôn, đau bụng, tiêu chảy, có thể kèm theo các triệu chứng thần kinh, tâm thần và tim mạch. Tuy nhiên, nếu được cấp cứu kịp thời, hầu hết bệnh nhân sẽ không tử vong.
Ngược lại, nhóm nấm gây ngộ độc muộn thường có màu trắng, sạch sẽ và trông rất ngon. Đây là các nấm độc như nấm tán trắng (Amanita verna) hoặc nấm độc hình nón (Amanita virosa). Triệu chứng ngộ độc xuất hiện sau 6 giờ, chia thành ba giai đoạn:
Giai đoạn 1: Đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy kéo dài khoảng 1 ngày.
Giai đoạn 2: Triệu chứng đỡ dần nhưng vẫn có dấu hiệu đau bụng và tiêu chảy.
Giai đoạn 3: Viêm gan, suy gan, suy thận, tổn thương đa cơ quan và tử vong.
Với nhóm nấm gây ngộ độc muộn, khi triệu chứng xuất hiện thì chất độc đã hấp thu hết vào cơ thể, gây tổn thương nghiêm trọng cho gan và các cơ quan khác.
Với ngộ độc loại này, tỷ lệ tử vong rất cao, lên tới 50%, dù có can thiệp cấp cứu và giải độc tích cực. Do vậy, để tránh nguy cơ ngộ độc nấm, người dân không nên tự hái nấm trong tự nhiên nếu không có kiến thức chuyên môn. Các cơ sở y tế khuyến cáo việc tìm hiểu kỹ càng về các loại nấm trước khi sử dụng và chỉ nên tiêu thụ nấm đã được xác nhận an toàn.
