Dự thảo Luật thuế Thu nhập cá nhân được đưa ra nhằm thực hiện yêu cầu của Nghị quyết 07-NQ/TW, ngày 18/11/2016 của Ban Chấp hành Trung ương về chủ trương, giải pháp cơ cấu lại ngân sách nhà nước, quản lý nợ công; Chiến lược Phát triển kinh tế-xã hội giai đoạn 2021-2030; Nghị quyết 23/2021/QH15 của Quốc hội về Kế hoạch Tài chính quốc gia vay và trả nợ công, Chiến lược Cải cách hệ thống thuế đến năm 2030.
Cùng đó, nó còn đáp ứng những yêu cầu từ thực tiễn phát sinh, khắc phục được những bất cập của chính sách thuế Thu nhập cá nhân hiện hành.
Điều chỉnh phải phù hợp với thực tiễn
Còn nhớ, năm 2012, khi sửa đổi Luật thuế Thu nhập cá nhân, đã có nhiều ý kiến đề xuất đánh thuế tiền gửi tiết kiệm với lý do bảo đảm công bằng xã hội. Nhưng Bộ Tài chính đã có giải trình, thuyết minh, lập luận đầy thuyết phục và cuối cùng, Quốc hội cũng không đồng tình với đề xuất đánh thuế tiền gửi.
Cũng với lý do nêu trên, lần này đã có không ít ý kiến đề xuất đánh thuế từ tiền lãi tiết kiệm, nhưng Dự thảo Luật thuế Thu nhập cá nhân vừa được Bộ Tài chính đăng tải công khai để lấy ý kiến đóng góp của dư luận cũng không đánh thuế đối với lãi tiền gửi ngân hàng. Đây là quyết định phù hợp với thực tiễn Việt Nam.
Với lãi suất kỳ hạn 4,8%/năm cho khoản tiết kiệm từ 12 tháng trở lên khá phổ biến hiện tại, trên 92% số người gửi tiền tiết kiệm theo kỳ hạn trên có thu nhập tối đa chưa đủ đáp ứng nhu cầu tiêu dùng hàng ngày, thì việc phải nộp thuế Thu nhập cá nhân là không phù hợp.
Trong khi đó, hầu hết những người có khoản tiền gửi tiết kiệm 200-300 triệu đồng thường có thu nhập từ trung bình trở xuống. Đây là khoản tiền "phòng thân" được tích cóp trong thời gian dài. Vì thế, việc đánh thuế tiền gửi tiết kiệm như đề xuất của một số chuyên gia là không nhân văn.
Bên cạnh đó, với những người gửi hàng chục - thậm chí hàng trăm tỷ đồng - tại ngân hàng, nếu đánh thuế cũng chưa chắc đã đảm bảo công bằng. Số tiền này có thể là khoản thu được từ hoạt động kinh doanh, đầu tư, chuyện nhượng vốn... vốn đã phải đóng thuế thu nhập cá nhân, thu nhập doanh nghiệp... Như vậy, nếu tiếp tục thu thêm thuế thì vô hình trung dẫn đến tình trạng thuế chồng thuế.
Miễn thuế Thu nhập cá nhân cho lao động công nghệ cao và nông nghiệp
Việt Nam hiện đang tập trung phát triển công nghệ cao được lựa chọn là động lực của sự phát triển, trong đó, phát triển nhân lực ngành công nghệ cao là một trong những nhân tố quan trọng để tăng năng suất lao động và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Đây cũng là một trong những lý do mà Bộ Tài chính mạnh dạn để xuất khi sửa Luật thuế Thu nhập cá nhân lần này là miễn thuế Thu nhập cá nhân với thu nhập từ tiền lương, tiền công của nhân lực công nghệ cao.
Với lĩnh vực Nông nghiệp, để có được ngành sản xuất nông nghiệp phát triển cần phải có thêm chính sách ưu đãi nhằm thu hút vốn đầu tư, khuyến khích phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng tập trung, hiện đại, bền vững. Cũng bởi vậy, Bộ Tài chính còn mạnh dạn đề xuất miễn thuế Thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ lợi tức cổ phần của thành viên hợp tác xã nông nghiệp, cá nhân là nông dân ký kết hợp đồng với doanh nghiệp tham gia “cánh đồng lớn”. Đây có thể coi là điểm đáng chú ý nữa của Dự thảo Luật thuế Thu nhập cá nhân do Bộ Tài chính xây dựng.
