Các chỉ tiêu an toàn nợ công của Việt Nam tiếp tục được kiểm soát chặt chẽ, nằm trong giới hạn trần nợ được Quốc hội phê chuẩn, góp phần bồi đắp dư địa chính sách tài khóa.
Cơ cấu nợ thay đổi tích cực
Tại Hội nghị Tổng kết công tác năm 2023 và phương hướng nhiệm vụ năm 2024, bà Nguyễn Xuân Thảo, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại, Bộ Tài chính cho biết các chỉ tiêu an toàn nợ được kiểm soát chặt chẽ, nằm trong giới hạn được Quốc hội phê chuẩn, hiệu quả công tác quản lý nợ công, nợ Chính phủ được giữ vững. Cụ thể, đến cuối năm 2023, dư nợ công khoảng 36,6% GDP, dư nợ Chính phủ khoảng 33,8% GDP, nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ khoảng 18,8% thu ngân sách Nhà nước.
Cơ cấu nợ đã thay đổi theo hướng tích cực, từ nợ nước ngoài là chính sang nợ trong nước là chính. Cơ cấu nợ Chính phủ duy trì theo kế hoạch vay, trả nợ công 5 năm giai đoạn 2021-2025 và định hướng Chiến lược nợ công đến năm 2030. Bên cạnh đó, dư nợ trong nước tăng lên, chủ yếu là trái phiếu Chính phủ có kỳ hạn phát hành dài (trung bình khoảng 12,43 năm tính đến ngày 27/11) và các khoản nợ nước ngoài hiện còn dư nợ, chủ yếu là lãi vay ODA vàvay ưu đãi có thời hạn dài. Điều này góp phần giảm thiểu rủi ro tỷ giá, đảm bảo an ninh tài chính quốc gia.
Để có được kết quả như trên, ngoài việc bám sát chủ trương, đường lối chỉ đạo đúng đắn của Đảng, Nhà nước về vấn đề nợ công, Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại đã tham mưu, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý quản lý nợ công bao gồm: Hạn mức cho vay lại và bảo lãnh Chính phủ hàng năm, Chương trình quản lý nợ 3 năm và Kế hoạch vay, trả nợ công hàng năm, bổ sung quy định ngưỡng cảnh báo nợ công theo thông lệ quốc tế bên cạnh khái niệm trần nợ công.
Theo bà Nguyễn Xuân Thảo, để tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý , Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại đã tích cực tham mưu cho Bộ Tài chính phối hợp với các bộ, ngành liên quan sửa đổi, bổ sung một số Nghị định hướng dẫn Luật Quản lý nợ công (như Nghị định về quản lý và sử dụng vốn ODA và vốn vay ưu đãi nước ngoài, Dự thảo Luật Đấu thầu sửa đổi, Dự thảo Nghị định về viện trợ của Việt Nam cho nước ngoài...).
Nâng xếp hạng tín nhiệm
Bà Nguyễn Xuân Thảo cho biết một trong những điểm sáng trong công tác quản lý nợ công trong năm 2023 là triển khai có hiệu quả công tác xếp hạng tín nhiệm quốc gia, góp phần giảm chi phí huy động vốn vay của Chính phủ theo lộ trình cải thiện xếp hạng tín nhiệm quốc gia tới năm 2030. Theo đó, cả ba tổ chức xếp hạng tín nhiệm (Moody’s, S&P, Fitch) đều có những nhận xét tích cực về kinh tế vĩ mô Việt Nam, đánh giá cao nỗ lực của Chính phủ Việt Nam trong hoạt động điều hành, tập trung vào tăng trưởng kinh tế bền vững.
Trong bối cảnh tình hình kinh tế tiếp tục diễn biến phức tạp, các quốc gia tiếp tục duy trì thắt chặt chính sách tiền tệ, rủi ro địa chính trị, cầu yếu, tăng trưởng chậm, năm 2023, các tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc gia đã có 34 lượt hạ bậc tín nhiệm, 38 lượt hạ triển vọng trên thế giới. Tuy nhiên, Việt Nam nằm trong số ít các quốc gia được nâng xếp hạng tín nhiệm. Việc các tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc gia tiếp tục khẳng định xếp hạng tín nhiệm quốc gia Việt Nam với những dự báo tích cực là điểm sáng. Các tổ chức này đặc biệt đã đánh giá cao về chính sách tài khóa và dư địa nợ công còn nhiều đồng thời khẳng định sự tin vào triển vọng phục hồi và tăng trưởng của nền kinh tế Việt Nam trong trung hạn. Những đánh giá này đã góp phần quảng bá hình ảnh quốc gia, tiếp tục thu hút các nhà đầu tư quốc tế đến với Việt Nam.
Ông Trương Hùng Long, Cục trưởng Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại đánh giá năm 2024 và những năm tới đây, nhiệm vụ công tác quản lý nợ công còn khá nặng nề. Do đó, Cụ đã xây dựng kế hoạch chương trình công tác trong năm 2024 với hơn 500 nhiệm vụ liên quan đến công tác quản lý nợ, trong đó, các đơn vị sẽ phối hợp chặt chẽ để triển khai Chương trình quản lý nợ công 3 năm giai đoạn 2024-2026 và Kế hoạch vay, trả nợ công năm 2024.
Bên cạnh đó, các đơn vị sẽ chuẩn bị các hoạt động nghiên cứu đánh giá triển khai Luật Quản lý nợ công, Kế hoạch 5 năm và đánh giá giữa kỳ các đề án, chiến lược vào đầu năm 2025 và các hoạt động đề ra tại Khung cải cách quản lý nợ công, rủi ro danh mục nợ, thống kê nợ nước ngoài...
Đối với các nhóm nhiệm vụ về giải ngân, ông Long cho biết một số nhiệm vụ trọng tâm, như đôn đốc các bộ, ngành Trung ương, địa phương phân bổ và nhập TABMIS kế hoạch vốn 2024 ngay trong tháng 1/2024. Đây là cơ sở giải ngân theo kế hoạch vốn năm 2024. Cùng với đó, các đơn vị cũng theo dõi sát diễn biến giải ngân của từng bộ, ngành, địa phương và từng dự án được giao kế hoạch vốn lớn hoặc đang có vướng mắc trong giải ngân để góp phần tháo gỡ, thúc đẩy tiến độ giải ngân...
